Omgaan met vermoeidheid

Moe, weinig energie. Dat heeft iedereen wel eens. Even gas terug nemen of een nacht goed slapen, doet dan wonderen. Maar wat als je altijd moe bent? Oftewel, last hebt van chronische vermoeidheid? Het is een veel gehoord symptoom wanneer je chronisch ziek bent. Ook kan het een op zichzelf staand iets zijn. De vermoeidheid IS dan de chronische ziekte. Wanneer je mogelijke andere oorzaken hebt kunnen uitsluiten (lichamelijke en geestelijke) en je weet dat de vermoeidheid een kenmerk is van de chronische ziekte die je hebt of je lijdt aan het chronisch vermoeidheidssyndroom, lees dan verder. 

Het wordt meer dan eens gebagatelliseerd. 'Oh moe? Ja, ik ben zo vaak moe'. Het zijn uitspraken die je vast wel eens zult horen. In deze drukke maatschappij met werk, kinderen en een druk sociaal leven is vermoeidheid een veelgehoorde klacht. Zeker bij dertigers en veertigers. Iedereen heeft het immers druk, druk, druk en dan is vermoeidheid een logisch gevolg. Maar wanneer je leven helemaal niet zo druk is en je genoeg rust neemt, is er wat anders aan de hand. Je kunt een nacht goed slapen en nog steeds vermoeid opstaan. Deze vermoeidheid gaat een stuk dieper. Een vermoeidheid die niet met een relax-vakantie is op te lossen. Het is onderdeel van je leven. Vaak weet je niet eens beter. Heel de dag iets ondernemen is aan jou niet besteed, laat staan daarna 's avonds nog de hort op. Alles kost je veel kruim en je moet vaak je rust nemen omdat je anders letterlijk geen stap meer vooruit komt. Dit vergt vaak veel planning, er rekening mee houden en ja, ook regelmatig iets af moeten zeggen omdat het simpelweg niet gaat. Dit kan erg moeilijk zijn en zorgen voor gevoelens van teleurstelling, schaamte, verdriet en woede. Hoe ga je nu om met die altijd aanwezige vermoeidheid? Daar is niet zomaar een wondermiddel voor. Het liefste zou je willen dat iemand met een toverstokje zwaaide en je geen last meer had van vermoeidheid of er op zijn minst goed mee om kon gaan maar dat is nog niet zo makkelijk. Het zal met vallen en opstaan gaan. Wie weet heb je wat aan deze handvaten. Geen tips die beweren dat je vermoeidheid minder zal worden maar wel handvaten die ervoor kunnen zorgen dat je er beter mee kunt dealen. 

Je levensstijl
Neem eens even een moment om je levensstijl onder de loep te nemen. Plan je misschien teveel dingen? Neem je wel genoeg rust? En hoe staat het met je voeding, slaap en alcoholinname. Misschien valt hier nog wat winst te behalen. Daarnaast is ontspanning van belang. Dit is echt het sleutelwoord. Neem regelmatig even tijd voor jezelf en doe dit elke dag. In dit artikel vindt je enkele goede rustgevers. In deze maatschappij zijn veel mensen gewend voortdurend 'aan' te staan. Ontspannen kan dan moeilijk zijn. Zorg er dus voor dat je zo nu en dan echt even je smartphone opzij legt. Naast een ontspannende activiteit, is soms even een paar minuutjes 'niksen' ook heel gezond. 

Je manier van denken
Dat je vaak veel en intens moe bent, is een feit. Dit zal niemand ontkennen. Maar hoe ga je hiermee om? Welke gedachtes komen er bij je op wanneer je weer moe uit bed komt? Het is logisch dat je er klaar mee bent en het je moeite kost optimistisch te blijven als je dag in dag uit moe bent. Toch zorgen negatieve gedachtes voor een intensere beleving van deze vermoeidheid. Wanneer je moe bent en denkt: 'ik ben alweer moe, ik kan niet meer, dit stopt nooit, het is een ramp' enz. dan zul je je nog neerslachtiger voelen. Je voelt je ellendig en gaat bij de pakken neerzitten. Probeer je gedachtes neutraler te houden zodat ook je gevoelens neutraal blijven. Constateer dat je moe bent: 'ik ben moe' en laat het daarbij. Neem even je rust en probeer dan weer iets te doen. Kortom, vervang niet-helpende gedachten met helpende gedachten. Soms zijn deze niet-helpende gedachten een automatisme geworden waardoor je misschien niet eens in de gaten hebt dat je ze denkt. Je kunt hier achter komen door een klein dagboekje bij te houden waarin je opschrijft wat je denkt. Schrijf op wat je denkt wanneer je je moe voelt en welk gevoel deze gedachte teweeg brengt. Bedenk ook welke gedachten beter zou zijn en hoe die je zou laten voelen. Verwacht niet dat je je opeens fantastisch gaat voelen maar neem als doel dat je neutrale gedachten en gevoelens op kunt roepen. Dit vergt wel wat oefening.

Actief blijven
Hoe moeilijk het ook is om actief te blijven als je moe bent, het is wel belangrijk. We hebben het hier niet over een marathon lopen maar wel over dingen blijven doen. Zowel geestelijk als lichamelijk. Hierbij is het verdelen van activiteiten belangrijk. Er zijn drie soorten activiteiten die je op een dag kunt doen. Fysieke activiteiten zoals wandelen of stofzuigen, geestelijke activiteiten zoals lezen of computeren en de derde activiteit: rusten. Rusten hoeft niet perse slapen te zijn, even rust nemen op de bank kan al voldoende zijn. Verdeel de activiteiten zoveel mogelijk over een dag en als je merkt dat je echt moe begint te worden, schakel dan over naar een andere activiteit. Elke dag even naar buiten, is ook goed om te blijven doen en bovendien gezond. Belangrijk is te blijven luisteren naar je lichaam, doe dingen niet gehaast maar één voor één. En vergeet vooral niet: vermijd de negatieve gedachten. 

Sociale contacten
Blijf sociale contacten onderhouden en dingen ondernemen. Dit geeft je geestelijke energie. Dit hoeft niet meteen uren shoppen te zijn, je kunt ook rustige activiteiten ondernemen zoals een half uurtje bij iemand op de thee. Wees vooral eerlijk. Vraag je omgeving om steun en leg uit hoe het zit met je vermoeidheid. Probeer onbegrip niet te persoonlijk op te vatten. Vermoeidheid is een onzichtbare klacht, mensen begrijpen vaak niet hoe intens dit kan zijn. Ze zien immers niks aan je. Je kunt uitleg geven als je dit wilt maar onthoud dat je je niet hoeft te verantwoorden. Gaat een activiteit je teveel kruim kosten? Stel dan iets anders voor, een rustige activiteit die voor jou wel haalbaar is. Zo hoef je niet altijd af te zeggen. Bovendien laat je zo aan je sociale omgeving zien dat je iemand heus wel graag wilt zien. Staat er een intensievere activiteit op de planning zoals een feestje? Zeg dan dat je kunt komen onder voorbehoud. Zo doe je geen beloftes en kunnen vrienden en familie er rekening mee houden. Bedenk hierbij ook in welke vriendschappen je energie wilt steken omdat ze je ook energie geven en welke vriendschappen je alleen maar energie kosten. 

Wees lief voor jezelf
Je hebt er vast wel eens van gehoord. Zelfzorg of zelfcompassie. Denk nu niet meteen dat dit zweverig gedoe is. Eigenlijk is het heel simpel maar iets waar veel mensen aan voorbij gaan. We zijn zo vaak streng voor onszelf. Terwijl dit perfectionisme en dat strenge stemmetje in je hoofd, de vermoeidheid alleen maar versterkt. Dit artikel gaat dieper in op het aspect 'zelfcompassie'. 

Loop je echt helemaal vast met die vervelende vermoeidheid en weet je niet meer hoe je de dagen door moet komen? Schroom dan niet om hulp in te schakelen. Dit kan in de vorm van de huisarts, praktijkondersteuner of psycholoog. 

Hoe ga jij om met je vermoeidheid? 

Bronnen: hypofyse.nl -