Misverstanden bij patiënt en dokter

Gepubliceerd op 12 juni 2021 om 09:10

Soms tref je een hele prettige en capabele dokter aan maar er zijn ook situaties waarin een dokter eigenlijk niet goed raad weet met je klachten of je zelfs niet goed diagnosticeert, met alle gevolgen van dien. Dat is natuurlijk als patiënt heel vervelend. Het is daarom belangrijk je als patiënt goed voor te bereiden en zelf ook op de hoogte te zijn van bepaalde zaken, zodat dit voorkomen kan worden. In dit artikel bespreken we de meest voorkomende misverstanden bij patienten en dokters, beschreven door professor en neuroloog Michel Ferrari en neuroloog Joost Haan. 

 

Hoofdpijn is aanstellerij
Dit is wel het meest pijnlijke misverstand dat er bestaat en kan erg kwetsend zijn voor de patiënt. Men neemt je hoofdpijn niet serieus of denkt zelfs dat het smoesjes zijn om bijvoorbeeld niet te hoeven werken. Belangrijkste oorzaak voor dit onbegrip is vaak dat hoofdpijn aan de buitenkant niet te zien is. Het is helemaal een probleem als de hoofdpijn zich in aanvallen voordoet, zoals bij migraine. Tussen de aanvallen voel je je immers prima. Voor niet-ingewijden is het moeilijk te begrijpen hoe iemand het ene moment ernstig ziek kan zijn en het andere moment weer volstrekt normaal. Het gevolg is dat veel mensen met hevige klachten toch doorgaan met hun dagelijks bezigheden, hoewel dat dus eigenlijk niet gaat. In sommige gevallen raken patienten zelfs door onbegrip helemaal geïsoleerd, of raken zelfs hun baan of partner kwijt, of kunnen juist geen baan of partner vinden. Dit is afschuwelijk en het is dan ook niet verrassend dat hoofdpijnsyndromen vaak gepaard gaan met een depressie. 
Gelukkig worden de meeste patienten steeds mondiger en de laatste tijd wordt er steeds meer aandacht besteed aan hoofdpijn en wordt dit veel wetenschappelijk onderzocht. In resultaten van zulke onderzoeken ziet men dat er tijdens hoofdpijn biochemische en andersoortige veranderingen in het lichaam optreden, die bewijzen dat het om een echte organische ziekte gaat en niet om psychische factoren. Er bestaan zogenaamde hoofdpijn receptoren in de hersenen en nieuw te ontwikkelen geneesmiddelen zullen zich hier steeds meer op richten. 

 

Hoofdpijn wordt veroorzaakt door een hersentumor
Veel patienten denken snel aan een hersentumor als oorzaak van hun hoofdpijn. Gelukkig is dit uiterst zeldzaam. In het geval van een hersentumor, is hoofdpijn nooit het enige verschijnsel van een ernstige hersenziekte. Er treden vrijwel altijd andere verschijnselen op wanneer er sprake is van een hersentumor, zoals verwardheid, slaperigheid of neurologische uitvalsverschijnselen. Verder denken patienten vaak dat hoofdpijn die lang aanwezig is, zou wijzen op een ernstige hersenaandoening maar het omgekeerde is meestal waar: juist in het geval van plotselinge en kortdurende hoofdpijn moet men voorzichtig zijn. 

 

Een hoofdpijnpatiënt mag niet vliegen
Omstandigheden met een verlagend zuurstofgehalte, zoals hoog in de bergen of tijdens vliegreizen, kunnen bij een patiënt met clusterhoofdpijn aanvallen uitlokken. Dit is echter alleen het geval tijdens een clusterperiode en niet daarbuiten. Patienten met andere soorten hoofdpijn ervaren zelden last van verlaagde zuurstofspanning. 

 

Hoofdpijn moet zo snel mogelijk de kop ingedrukt worden. 
Dit advies in onjuist en is gebaseerd op de vroegere opvatting dat ergotaminepreparaten alleen werken als ze direct bij de eerste tekenen van een migraineaanval worden ingenomen. Triptanen kennen dit nadeel meestal niet, die werken zelfs vaak minder goed als je ze te vroeg inneemt. Door zo snel mogelijk middelen tegen hoofdpijn in te nemen, behandel je ook hoofdpijn die anders misschien vanzelf overgegaan zou zijn.

 

Paracetamol is onschuldig en kan gerust dagelijks gebruikt worden
Dagelijks gebruik van zes tabletten paracetamol zal inderdaad meestal niet gepaard gaan met ernstige afwijkingen zoals lever- of nierbeschadiging. Maar wanneer je langdurig paracetamol of andere pijnstillers slikt vanwege hoofdpijn, kan dat wel aanleiding geven tot een toename en verergering van de hoofdpijnklachten. De richtlijn is daarom niet gedurende langere tijd vaker dan op twee dagen per week een pijnstiller gebruiken. Het is beter incidenteel een hoge dosering in te nemen dan elke dag een lage dosering.

 

De hoofdpijn komt uit mijn nek
Het is een misverstand dat de nekwervelkolom een belangrijke rol zou spelen bij het ontstaan van hoofdpijn. Om eerlijk te zijn verbaasde mij dit ook! Maar de nek speelt schijnbaar zelden een rol, wel kan het bijvoorbeeld in het begin van de aanval lijken alsof de pijn in de nek begint. Maar dat betekent niet dat daar de oorzaak zou zitten. Over het algemeen wordt aangenomen dat het dan ook zinloos is nekfoto's te maken bij hoofdpijnpatiënten. 

 

Hoofdpijn ontstaat door verkeerd voedsel
Zoals we in dit artikel al uitgebreid besproken hebben, denken veel mensen ten onrechte dat hoofdpijn veroorzaakt wordt door bepaalde voedselsoorten, zoals chocolade, uien of kaas. Maar dit is in uiterst zeldzame gevallen bij sommige personen, onder bepaalde omstandigheden. Dit betreft dan een overgevoeligheidsreactie, die niets te maken heeft met bijvoorbeeld migraine. In zulke gevallen maakt de hoofdpijn deel uit van een algemene overgevoeligheidsreactie in combinatie met andere klachten zoals uitslag en maag-darmklachten.
Het begin van een migraineaanval kan wel gepaard gaan met een tijdelijke verandering in het eetpatroon. Maar de migraine is dan al in gang gezet, en de migraine is dan de oorzaak dat je trek hebt in bepaald voedsel, niet andersom. Dieet houden om hoofdpijn te voorkomen is dan ook vrijwel altijd zinloos, enkele zeldzame uitzonderingen daargelaten. 

Migraine ontstaat door een klap op het hoofd
Migraineaanvallen kunnen voor het eerst optreden enige tijd nadat iemand een klap op het voorhoofd heeft gekregen, of een whiplashtrauma heeft gehad. Maar dit berust meestal op toeval. Als de aanvallen binnen één tot twee weken na het ongeval optreden, zou er een relatie kunnen bestaan met de migraine. Er is echter geen enkel wetenschappelijk bewijs dat hoofdletsel migraine kan veroorzaken. Wel bestaat er een bijzonder syndroom waarbij een geringe klap tegen het hoofd, zoals het koppen van een voetbal, binnen een halfuur aanleiding kan geven tot het optreden van een migraine-aura. Deze vorm van migraine heet voetballersmigraine. 

 

Stress veroorzaakt migraine
De rol van stress bij het krijgen van hoofdpijn wordt sterk overdreven. Stress speelt veel meer een rol bij het omgaan van de klachten dan bij het veroorzaken ervan. Natuurlijk zijn er altijd uitzonderingen, maar slechts in zeldzame gevallen. Alleen bij deze personen heeft dan ook stressbehandeling zin. In het algemeen is het advies om stress te vermijden erg onpraktisch, want hoe moet je dat doen en tegelijkertijd ook nog gewoon een gelukkig leven leiden? 

 

Als een triptaantablet niet werkt, werkt een triptaaninjectie ook niet. 
De meeste triptanen bestaan alleen in tabletvorm, maar sumatriptan (Imigran) is er zowel in tabletvorm als in de vorm van een injectie. Triptanen bestaan er zelfs nu ook in de vorm van neusspray en zetpillen. Niet alle artsen beseffen dat de injectievorm veel effectiever is dan de tabletvorm. De kans op succes bij de tabletvorm is ongeveer 55 procent. Met de injectie stijgt dit percentage tot maar liefst 80 procent. Wanneer een tablet dus niet goed genoeg werkt, is de kans nog altijd groot dat een injectie dit wel doet.

 

Migraine tijdens de menstruatie verbetert door de anticonceptiepil
Helaas zijn migraineaanvallen die optreden tijdens de menstruatie over het algemeen heviger, langer en minder goed te behandelen dan aanvallen buiten de menstruatie. Vele vrouwen hebben daarom het advies gekregen om de pil te gaan slikken of de prikpil te nemen, om op die manier de migraineaanvallen te behandelen. Helaas leidt dit echter zelden tot verbetering en in veel gevallen zelfs tot verergering van de migraineaanvallen. 

 

Spanningshoofdpijn is psychisch
De oorzaak van spanningshoofdpijn is onbekend. Het is deze diagnose die vaak wordt gesteld bij gebrek aan beter. Hoogstwaarschijnlijk spelen meer factoren, zoals erfelijkheid, een rol bij het ontstaan. Slechts bij een zeer klein deel van de patienten is de oorzaak psychisch. Neem hier dus niet zomaar genoegen mee. 

 

Ik heb migraine, dus mijn kind krijgt het ook
Erfelijke factoren spelen inderdaad een belangrijke rol bij de kans om migraine te krijgen, maar dit wil niet zeggen dat als één van beide ouders migraine heeft, hun kind dit ook zal krijgen. Het kan, maar hoeft dus niet! Of het kind inderdaad migraine zal krijgen, hangt af van een aantal andere factoren, die nog grotendeels onbekend zijn 

 

Migraine komt alleen bij vrouwen voor
Het komt weliswaar vaker voor bij vrouwen, maar kan ook bij mannen voorkomen. Voor de puberteit hebben zelfs evenveel jongens als meisjes migraine. Na de puberteit komt migraine twee- tot drie maal vaker voor bij vrouwen. Het vermoeden bestaat dat hormonen hierin een rol spelen. 

 

Triptanen zijn gevaarlijk
Triptanen kunnen kortdurende hevige bijwerkingen geven, die kunnen lijken op hartklachten. Sommigen veronderstellen daarom dat het levensgevaarlijke middelen zijn, die maar beter niet gegeven kunnen worden. Sommigen artsen raden dan aan om in plaats van een triptaan, een ergotamine te gebruiken en dat terwijl ergotamines gevaarlijker zijn en eerder en vaker ernstige bijwerkingen geven. 
Bij gezonde personen zonder hartafwijkingen zijn triptanen en ergotamines ongevaarlijk, mits in normale doseringen en niet te frequent gebruikt. De grens voor veilig gebruik is bij ergotamine lager dan bij triptanen. Ergotamine voorschrijven als zogenaamd veilig alternatief aan patienten met klachten na gebruik van triptanen, is onjuist en zelfs gevaarlijk. 

 

Bron: 'Alles over hoofdpijn en aangezichtspijn'  door prof. neuroloog Michel Ferrari & neuroloog Joost Haan

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.