Het valt vaak niet mee. Chronisch ziek zijn. Het is er altijd en beïnvloed daarmee je kwaliteit van leven. Het heeft een impact op allerlei gebieden, denk aan; sociaal, gezin, werk, financiën en vooral ook het geestelijk welzijn. Maar het is er nu eenmaal, en daarmee moet je zien te dealen. Maar dat is nu juist vaak erg moeilijk. Het gaat soms met vallen en opstaan. En iedereen doet dit op zijn/haar eigen manier.
Dit heeft vaak te maken met je copingstijl. Je karakter, je opvoeding, de mensen in je omgeving en eerdere ervaringen bepalen vaak jouw copingstijl en daarmee hoe je met je ziekte omgaat. Dit kan een hele effectieve manier zijn, maar wanneer je ziekte chronisch blijkt te zijn kan het gebeuren dat deze copingstijl je tegen gaat werken. Je denkt bijvoorbeeld in kringetjes, of je bent vaak boos en gefrustreerd. Of je blijft zoeken naar behandelingen en oplossingen. Of je negeert je ziekte juist terwijl je dit niet meer volhoudt. Dit alles kan je het gevoel geven vast te zitten. Je hebt geen controle meer over je emoties. Het ene moment ben je positief en vrolijk, terwijl je het andere moment weer boos en verdrietig bent. Je piekert veel of gaat voortdurend over je grenzen heen. Op deze manier heeft je ziekte erg veel invloed op je geestelijk welzijn. Het is al zwaar genoeg steeds pijn te hebben en/of moe te zijn. Je wilt niet onnodig extra last hebben van deze beperkingen.
In dit artikel bespreken we enkele handvaten en tips die je kunnen helpen beter om te gaan met je chronische ziekte.
Sociaal:
- Wanneer je vaak ziek bent, heeft je sociale leven hieronder te lijden. Dit kan je eenzaam maken of je het gevoel geven anders te zijn, een buitenstaander. Maar realiseer je dat iedereen zich wel eens anders of een buitenstaander voelt. Ook gezonde mensen. Mensen tonen vaak niet hun 'kwetsbaarheden' terwijl die er wel degelijk zijn. Iedereen heeft deze gevoelens wel eens.
- Wanneer je pijn, vermoeidheid en andere ongemakken ervaart, wil je het liefste thuis op de bank blijven. Daar voel je je veilig en gemakkelijk maar dit zorgt er vaak voor dat je wereldje steeds kleiner wordt en je misschien in een sociaal isolement terechtkomt. Probeer daarom toch enkele sociale contacten te onderhouden. Steek energie in die contacten die het verdienen en waardevol zijn. Geef hierbij aan wat je mogelijkheden zijn. Je kunt ook een half uurtje naar die verjaardag gaan. Als je dit vantevoren aangeeft is het makkelijker voor jezelf om weer naar huis te gaan zonder je schuldig of ongemakkelijk te voelen, en mensen zijn vaak blij dat je er toch eventjes was.
- Zeg wat je denkt en voelt in plaats van deze gevoelens en gedachtes weg te stoppen. Je mag je laten zien, je hart uitspreken en jouw ruimte innemen. Jij hoort erbij zoals je bent.
- Ga om met verschillende mensen. Je hoeft niet in één vriendengroep of bij een paar mensen alles te vinden wat je zoekt. Misschien vind je bij de ene persoon vooral afleiding, bij de andere persoon een arm om je schouder en bij weer een andere persoon begrip.
- Zoek mensen die in hetzelfde schuitje zitten. Dit kan bijvoorbeeld via facebookgroepen of patiëntenverenigingen. Daar vindt je herkenning en tips. Bovendien voel je je dan vaak minder alleen.
- Vraag hulp en wees hierin concreet. Vaak willen de mensen in je omgeving je echt wel helpen maar weten ze niet hoe. Hulp vragen is vaak moeilijker dan hulp bieden, mensen vinden het vaak prettig als ze iets voor je kunnen doen.
Eigenliefde en zelfzorg:
- Maak een onderscheid tussen je gedachtes en de realiteit. Jij denkt dat je er niet helemaal bij hoort of anders bent en onbewust ga je je wellicht hier ook naar gedragen. Op die manier wordt het ook werkelijkheid.
- Merk dat stemmetje in je hoofd op en luister naar hoe je tegen jezelf praat. Zou je zo tegen een vriendin praten? Waarschijnlijk niet. Praat tegen jezelf zoals een goede vriendin dat zou doen. Of zeg wat jij tegen iemand in jouw positie zou zeggen. Wees aardig, lief en bemoedigend tegen jezelf.
- Voel je een nieuwe aanval van pijn aankomen? Voel je woede, frustratie en verdriet? Vecht hier niet tegen en laat het over je heen komen. Dat vechten kost zoveel energie en wanneer je je emoties negeert, komen ze uiteindelijk dubbel zo hard weer tevoorschijn.
- Blijf jezelf zien als mens, en niet alleen als 'die zieke'. Als je de ene doktersafspraak na de andere hebt, kan dit soms moeilijk zijn. Bedenk dat je zonder je ziekte ook 'gewoon' een persoon bent. Je bent iemand met een eigen persoonlijkheid, wensen, dromen en ideeën. Je bent ook nog een vriend/vriendin, moeder/vader, partner, dochter/zoon enz.
- Wees lief voor jezelf! Gun jezelf af en toe eens iets leuks of een cadeautje. Daarbij is het niet belangrijk of je het nu echt nodig hebt en of het zinvol is. Als het jou maar gelukkig maakt.
- Het kan interessant zijn te onderzoeken welke copingstijl jij hanteert en of deze effectief is. Soms kan een praktijkondersteuner of psycholoog je met deze zoektocht ondersteunen. En nee, het is niet raar of zwak professionele hulp te zoeken. Dat getuigt juist van kracht. Je bent het toch waard je goed te voelen.
Positiviteit:
- Denk in mogelijkheden en kansen in plaats van problemen en tegenslagen. Dit heet omdenken en kun je toepassen bij grote en kleine dingen. Dit is niet altijd even makkelijk en vergt wat oefening. Maar dit omdenken kan ervoor zorgen dat je veel minder negatieve emoties gaat ervaren. Bijvoorbeeld: 'Door mijn ziekte kan ik helaas niet (meer) werken, maar hierdoor heb ik meer energie en tijd voor mijn gezin'.
- Het is niet elke dag rozengeur en maneschijn. And guess what.. dat is bij niemand zo! Een baaldag of een baalmoment is daarom heel normaal, dit heeft iedereen wel eens. Spreek het hardop uit, mopper eventjes en wees eerlijk tegen jezelf in plaats van het te negeren. Of deel het met een ander. Houdt het bij de feiten, zonder te zeuren of te klagen, en ga dan weer verder. Het kan opluchten en onbegrip voorkomen.
- Veel mensen zijn gebaat bij een vast dagritme. Ook al is je ziekte onvoorspelbaar en moet je vaak rust nemen, structuur is dan toch vaak goed voor je lichaam. Het geeft duidelijkheid en rust in huis, je gezin en in je hoofd. Het kan bijvoorbeeld zijn dat jouw structuur betekent dat je terug naar bed gaat in de ochtend om te voorkomen dat je 's middags bijvoorbeeld 'instort'. Dat is prima, luister naar je lichaam en kijk welk dagritme voor jou het beste is. Durf ook af te wijken van die structuur als dit nodig is, wees niet te streng voor jezelf.
- Wil je iets heel graag doen maar weet je dat dit je veel kruim kost? Doe het toch zo af en toe. Overzie de mogelijke consequenties en probeer de dingen die je vantevoren kunt regelen ook te doen. Maak het jezelf zo gemakkelijk mogelijk en geniet daarvan van hetgeen wat jou zo blij maakt. Je weet dat je wellicht hierna de prijs moet betalen en even moet herstellen, maar als je met geluk en blijheid terug kunt denken aan hetgeen je hebt ondernomen, is het het waard.
- Die momenten, die dagen dat je niets kunt en je ziekte het geheel overneemt, dat zijn baalmomenten. Maar soms is het ook fijn even alleen te zijn. Pak deze momenten om je rust te nemen, te luisteren naar je lievelingsmuziek, dat mooie boek te lezen of gewoon helemaal niets te doen. Maak van iets kleins, een feestje.
Heb jij nog goede tips?
Met dank aan: pain2power.nl & yvonneblogtmetzorg.wordpress.com
Reactie plaatsen
Reacties